Instytut Bezpieczeństwa i Obronności
Wydziału Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania WAT
zaprasza na wykład otwarty:
dr Grzegorz Kostrzewa-Zorbas
BEZ STRZAŁU: UWOLNIENIE POLSKI OD ARMII ROSYJSKIEJ
środa 22 maja 2024
godziny 11:40-13:15
Aula budynku 135
- Plan ułożony w Moskwie był przeciwny. Związek Sowiecki, potem Rosja chciały utrzymać obecność militarną w Polsce jako korytarzu strategicznym do środka Europy na zawsze, nawet po końcu Zimnej Wojny w latach 1990-91 i wycofaniu Armii Sowieckiej, potem Rosyjskiej z innych państw Europy Środkowej i Niemiec.
- Polska podjęła trudne wyzwanie i wykorzystała przemianę świata. Zwyciężyła bez walki, według Sztuki wojny Sun Zi. Aby uwolnić Polskę od Armii Rosyjskiej później, w epoce odbudowy rosyjskiego imperium po 2000 roku, konieczna byłaby wojna taka, jaką teraz prowadzi Ukraina, a Polska na tej wojnie też nie byłaby członkiem NATO.
- Aby przezwyciężyć opór ZSRS, Polska w 1991 roku zablokowała tranzyt Armii Sowieckiej ze zjednoczonych Niemiec, i uzyskała solidarne poparcie od ówczesnej Czechosłowacji i Węgier, które nie pozwoliły ominąć Polski przez swoje terytoria. ZSRS musiał prowadzić dalej ewakuację z Niemiec, bo zobowiązał się do niej w traktacie z USA, Wielką Brytanią i Francją. W wyniku polskiej strategii ZSRS ustąpił polskiemu żądaniu ewakuacji też z Polski.
- Polska ostatecznie podpisała traktat z Rosją o wyjściu Armii Rosyjskiej z polskiego terytorium dokładnie 32 lata temu – 22 maja 1992 roku w Moskwie. W 1993 roku ostatni żołnierze rosyjscy wyjechali z Polski po pożegnaniu w symbolicznym dniu 17 września. Droga Polski do NATO i Unii Europejskiej została odblokowana. Ale to był tylko początek drogi. Dyplomacja maksymalnie ambitna i jednocześnie maksymalnie kreatywna była potrzebna dalej i będzie potrzebna zawsze.
Dr Grzegorz Kostrzewa-Zorbas, w latach 1990-91 wicedyrektor Departamentu Europy MSZ do spraw Europy Środkowej i Wschodniej, był autorem planu wyprowadzenia Armii Sowieckiej z Polski i pierwszej noty RP do ZSRS oraz projektu traktatu w tej sprawie we wrześniu 1990 roku, a potem pierwszym polskim głównym negocjatorem tego i innych traktatów z ZSRS, następnie Rosją. W 1992 roku jako dyrektor Biura Polityki Obronnej MON przygotował stanowisko rządu RP odrzucające projekt przekształcenia baz opuszczanych przez Armię Rosyjską w Polsce w rosyjsko-polskie „spółki mieszane”, które przedłużałyby obecności rosyjskich sił i służb specjalnych i blokowałyby drogę Polski do NATO i UE. Ukończył Johns Hopkins University (studia strategiczne) i Georgetown University (bezpieczeństwo narodowe) w Waszyngtonie. Kieruje Zakładem Prognoz i Studiów Strategicznych Instytutu Bezpieczeństwa i Obronności.
Tłumacz Migam